işlemci, CPU yani Central Process Unite açılımına
sahip Türkçe anlamıyla Merkezi İşlem Birimi anlamına gelmektedir. İsminden de
anlayacağımız üzere bilgisayardaki bütün işlemleri gerçekleştiren ve gerekli
bölümlere ileten elemandır.
İşlemcinin Tarihi Gelişimi
İşlemcilerin tarihçesine bakacak olursak, ilk
işlemcilerin sadece belirli işlemleri ve hatta çoğu zaman tek bir işlemi
gerçekleştirmeleri için üretildiklerini rahatlıkla görebiliriz. Fakat üretilen
bu işlemcilerin hem üretilmeleri çok pahalıydı hem de yaptıkları işler
fazlasıyla sınırlıydı. 1970’li senelerde mikroişlemcilerin üretilmesi ile
işlemci tasarımları ve kullanım alanları bir hayli genişledi. İlk mikroişlemci
Intel 4004 modeli (1971) ve hemen ardından üretilen ilk geniş kullanım alanına
sahip olan Intel 8080 (1974) modelinin üretilmesiyle beraber merkezi işlem
biriminin çalışma yöntemi tamamen değişti.
Gelişen teknolojiyle de beraber küçük boyutlu
bilgisayarların ve cep telefonlarının üretilmesine olanak tanıyan küçük bir
işlemcinin geliştirilmesi zorunlu hale geldi. Bu sebepten ötürü işlemcilerin
boyutları giderek küçültüldü ve kullanım alanları çok fazla genişledi. İş böyle
olunca bugünkü tabletler, cep telefonları ve saatler gibi icatlar ile oldukça
işlevsel boyutlar kazandı. Bugün işlemciler; çamaşır makinelerinden
otomobillere, bilgisayarlardan buzdolaplarına kadar birçok yerde
kullanılmaktalar.
İşlemciler Ne İşe
Yarar? Nasıl Çalışır?
Mikroişlemcilerin yapısında milyonlarca sayıda
transistör denilen yarı iletken malzeme bulunur. Elektrik sinyalleri bu
transistörlerden geçerek toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi aritmetiksel
işlemleri ve 1-0 dediğimiz doğru-yanlış, var-yok, açık-kapalı gibi de mantıksal
işlemlere dönüştürülür. Bu işlemlerin yapıldığı bölüme ALU yani Aritmetik ve
Mantıksal İşlem Birimi adı verilmektedir. Bunların yanında da işlemcide,
kontrol ve denetleme mekanizmaları ve veri yolları bulunmaktadır.
Temel İşlemci
Bileşenleri:
ALU(Aritmetik ve Mantıksal İşlem
Ünitesi): İşlemcinin birinci dereceden önem taşıyan birimi. Toplama, çıkarma,
çarpma ve bölme işlemleri ve bunun yanında mantık işlemleri denilen
doğru-yanlış komutlarını dönüştürür. ALU ne kadar fonksiyona sahipse işlemci o
derece değerli sayılır.
Kaydediciler(Registers): RAM yani ana bellekteki
veriler işlenmek üzere işlemciye taşındığında geçici olarak işte bu
kaydediciler biriminde beklerler.
Veriyolu (BUS): İşlemcinin diğer
donanım üniteleriyle alışverişini sağlayan iletken elektriksel bağlantılarıdır.
Komut Çözücü(Instruction Decoder): İşlemcinin
işlemesi gereken kodların icra edilmesi için işlemleri başlatır ve komutların
doğru çalıştırılması için gerekli işlemleri sağlar.
0 yorum:
Yorum Gönder